PKW „Orlik” jest cyklicznym wkładem Polski w działania operacji NATO pod kryptonimem „Baltic Air Policing”, którą rozpoczęto 30 marca 2004 roku, operacja ta ma na celu obronę przestrzeni powietrznej krajów nadbałtyckich Litwy, Łotwy i Estonii, gdyż siły powietrzne tych państw są zbyt słabe do samodzielnego wykonywania tych zadań. Operacja obrony przestrzeni powietrznej tych państw jest realizowana poprzez rotacyjne dyżury kontyngentów sił powietrznych z państw NATO które mają wystarczające zdolności techniczne i operacyjne do realizowania takich zadań. Kontyngenty obecnie dyslokowane są w dwóch bazach lotniczych państw gospodarzy, jeden zawsze jest w bazie Ämari w Estonii, natomiast drugi w bazie Zokniai w miejscowości Szawle na Litwie. Należy dodać że realizowanie zadań z bazy w Estonii rozpoczęto 1 maja 2014 roku. Tymczasowo również od 1 maja 2014 roku w związku z kryzysem na Ukrainie rozmieszczono kontyngent w polskiej bazie w Malborku, jako wsparcie i odwód w tym okresie w Rumunii również rozmieszczono kontyngent kanadyjski. Operacyjnie dwa myśliwce zawsze znajdują się w 15-minutowej gotowości do startu przez 24 godziny na dobę, jest to tzw. 7/24 Quick Reaction Alert (QRA), podczas gdy kolejne dwa samoloty stanowią odwód.
PKW „Orlik” – 2006
Polska dołączyła do tej operacji 1 grudnia 2005 roku, chociaż faktycznie zadania rozpoczęto realizować od dnia 1 stycznia 2006 roku. Na podstawie Postanowienia Prezydenta RP z dnia 25 listopada 2005 roku o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w operacji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej sformowano Polski Kontyngent Wojskowy (PKW „Orlik”), kontyngent podporządkowano operacyjnie Dowódcy Połączonego Centrum Operacji Powietrznych NATO (CAOC 2) w niemieckim Uedem i miał on funkcjonować od 1 grudnia 2005 do 30 kwietnia 2006. Dowódcą pierwszego kontyngentu PKW „Orlik” został ppłk dypl. pil. Robert Cierniak, ówczesny dowódca 1.Eskadry Lotnictwa Taktycznego z Mińska Mazowieckiego. Również jako jednostkę wystawiającą kontyngent wybrano 1.elt oraz jako wsparcie techniczno-logistyczne pododdziały 23.Bazy Lotniczej z Mińska Mazowieckiego. Struktura PKW była następująca:
- Dowództwo PKW
- Grupa Kierowania Lotnictwem
- Grupa Lotnicza
- Grupa Zabezpieczenia Technicznego Samolotów
- Sekcja Operacyjna
- Pion Ochrony Informacji Niejawnych
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29 z 1.elt o numerach bocznych 56, 77, 111, 115 uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-2” – 2008
Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 30 stycznia 2008 roku o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w operacji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej, Polska zdecydowała o wystawieniu kolejnego kontyngentu dla operacji „Baltic Air Policing”. Kontyngent podporządkowano operacyjnie Dowódcy Połączonego Centrum Operacji Powietrznych NATO w niemieckim Uedem. Kontyngent funkcjonował od 15 lutego 2008 roku do 31 lipca 2008 roku, z tym że operację w państwie gospodarzu rozpoczęto 15 marca 2008 roku i realizowano ją z lotniska Szawle na Litwie do 30 czerwca 2008. Tym razem do realizacji operacji wyznaczono 41.Eskadrę Lotnictwa Taktycznego oraz 22.Bazę Lotniczą z Malborka. W porównaniu z pierwszym kontyngentem z 2006 roku, zwiększono ilość etatów dla kontyngentu, wynikało to z doświadczeń wyniesionych z 2006 roku. Dowódcą PKW „Orlik-2” został dowódca 41.elt ppłk pil. Mariusz Biajgo.
Struktura PKW określona była przez etat nr ZS/025/0 i uległa nieznacznej zmianie w stosunku do 2006 roku i była następująca:
- Dowództwo PKW
- Grupa Kierowania Lotnictwem
- Grupa Lotnicza
- Grupa Zabezpieczenia Technicznego
- Sekcja Operacyjna
- Sekcja Medyczna
- Sekcja Dowodzenia i Łączności
- Pion Ochrony Informacji Niejawnych
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29 z 41.elt o numerach bocznych 4101, 4104, 4113, 4120 plus dwie maszyny w odwodzie w Malborku uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-3” – 2010
Kolejny kontyngent do operacji „Baltic Air Policing” sformowano na podstawie Postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 kwietnia 2010 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowej nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej. Kontyngent miał funkcjonować od 15 kwietnia 2010 roku do 15 września 2010 roku i być podporządkowany operacyjnie dowódcy Sił Sojuszniczych NATO w Europie. Jako jednostkę wystawiającą kontyngent wybrano 1.elt oraz jako wsparcie techniczno-logistyczne pododdziały 23.Bazy Lotniczej z Mińska Mazowieckiego. Dowódcą PKW został ppłk pil. Robert Kozak.
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29 z 1.elt o numerach bocznych 105, 111, 114, 115 uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-4” – 2012
Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 kwietnia 2012 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej usankcjonowano kolejny kontyngent PKW „Orlik” w ramach operacji „Baltic Air Policing”. Funkcjonowanie kontyngentu określono na od 15 kwietnia 2012 roku do 15 września 2012 roku, a trzon sił kontyngentu wystawiła 22.Baza Lotnictwa Taktycznego z Malborka. Dowódcą kontyngentu został ppłk pil. Leszek Błach. Dodatkowo w trakcie trwania misji skład kontyngentu miał możliwość brać udział w natowskim ćwiczeniach „Baltic Region Training Event (BRTE) XII”, które odbyło się w dniach 29-30 maja 2012 roku oraz „Ramstein Guard 4”, które odbyło się w dniach 16-20 lipca 2012 roku i miało za zadanie sprawdzenie działania sił sojuszniczych w warunkach zakłóceń elektronicznych.
Malborskie MiG-29 w akcji
(zdjęcie pochodzi ze strony http://airpolicing.wp.mil.pl/fotogaleria/101/1549.jpg)
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29 z 22.BLT o numerach bocznych 65, 77, 92, 4103 uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-5” – 2014
Przygotowania do kolejnej misji w ramach „Baltic Air Policing” rozpoczęto w dniach 6-11 kwietnia 2014 roku szkoleniem zgrywającym do ćwiczenia certyfikującego kontyngent o kryptonimie „Jastrząb-14”. Następnie usankcjonowano sformowanie kontyngentu Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 kwietnia 2014 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej. Okres funkcjonowania kontyngentu określono na 15 kwietnia 2014 roku do 15 września 2014 roku, a trzon kontyngentu wystawiła 22.Baza Lotnictwa Taktycznego z Malborka. Dowódcą kontyngentu został ppłk dypl. pil. Krzysztof Stobiecki. Dodatkowo w trakcie trwania misji skład kontyngentu miał możliwość brać udział w natowskim ćwiczeniach „Baltic Region Training Event (BRTE) XVIII”, które odbyło się w dniach 27-28 maja 2014 roku.
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29 z 22.BLT o numerach bocznych 65, 70, 92, 4101, 4103 uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-6” – 2015
Niedługo po zakończeniu misji „Orlik-5” rozpoczęto przygotowania do kolejnej misji w ramach kontyngentu „Orlik-6”. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 grudnia 2014 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej sformalizowano że kontyngent będzie funkcjonował od 22 grudnia 2014 roku do 15 maja 2015 roku. Dowódcą kontyngentu został ppłk pil. Piotr Iwaszko, a trzon kontyngentu wystawiła 23.Baza Lotnictwa Taktycznego.
Zmodernizowany MiG-29M z 23.Bazy Lotnictwa Taktycznego
(zdjęcie pochodzi z http://airpolicing.wp.mil.pl/fotogaleria/179/2645.jpg)
Do realizowania zadania użyto samolotów MiG-29M z 23.BLT o numerach bocznych 42, 108, 111, 114, 115 uzbrojonych w rakiety R-60M oraz R-73.
PKW „Orlik-7” – 2017
Ostatnią najnowszą misję „Orlik-7” rozpoczęto 1 maja 2017 roku, w odróżnieniu od poprzednich operacji po raz pierwszy zdecydowano o użyciu samolotów F-16C, co jest dużym wyzwaniem operacyjnym, organizacyjnym i logistycznym. Użycie kontyngentu zostało zatwierdzone przez Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 kwietnia 2017 r. o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w misji wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Republiki Estońskiej, Republiki Litewskiej i Republiki Łotewskiej.
F-16C z 31.Bazy Lotnictwa Taktycznego (fot. Jacek Tymoczko)
Do realizowania zadania użyto samolotów F-16C z 31.BLT o numerach bocznych 4041, 4045, 4048, 4052 uzbrojonych w rakiety AIM-9X Sidewinder oraz AIM-120C-5 AMRAAM.
Zestawienie dotychczasowych PKW "Orlik" realizowanych przez Siły Powietrzne RP
Zmiana | Okres funkcjonowania | Dowódca PKW | Jednostki realizujące | Wyposażenie lotnicze | Skład osobowy | ||
"Orlik-1" | 1.12.2005 - 30.04.2006 | ppłk dypl.pil. Robert Cierniak |
|
1.Eskadra Lotnictwa Taktycznego
23.Baza Lotnicza
|
MiG-29 | 68 | |
"Orlik-2" | 15.02.2008 - 31.07.2008 | ppłk pil. Mariusz Biajgo |
|
41.Eskadra Lotnictwa Taktycznego
22.Baza Lotnicza
|
MiG-29 | 95 | |
"Orlik-3" | 15.04.2010 - 15.09.2010 | ppłk pil. Robert Kozak |
|
1.Eskadra Lotnictwa Taktycznego
23.Baza Lotnicza
|
MiG-29 | 97 | |
"Orlik-4" | 15.04.2012 - 15.09.2012 | ppłk pil. Leszek Błach | 22.Baza Lotnictwa Taktycznego | MiG-29 | 99 | ||
"Orlik-5" | 15.04.2014 - 15.09.2014 | ppłk dypl. pil. Krzysztof Stobiecki | 22.Baza Lotnictwa Taktycznego | MiG-29 | 90 | ||
"Orlik-6" | 22.12.2014 - 15.05.2015 | ppłk pil. Piotr Iwaszko | 23.Baza Lotnictwa Taktycznego | MiG-29M | 110 | ||
"Orlik-7" | 18.04.2017 - 15.09.2017 | ppłk pil. Piotr Ostrouch | 31.Baza Lotnictwa Taktycznego | F-16C bl 52+ | 140 |
Przygotował: Jacek Tymoczko