GROM (Grupa Reagowania Operacyjno-Manewrowego) (1990-1999)
Wojskowa Formacja Specjalna „Grom” im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej (1999-2011)
Jednostka Wojskowa „Grom” (2011 – obecnie)
 
 
RYS HISTORYCZNY
 
                Tworzenie Jednostki rozpoczęto w 1990 roku, wykorzystując najlepsze doświadczenia zagraniczne, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Decyzję o zorganizowaniu oddziału podjął rząd premiera Tadeusza Mazowieckiego. Oficjalnie pod nazwą GROM Jednostka została powołana do życia 13 sierpnia 1990 roku na mocy Zarządzenia Organizacyjnego Ministra Spraw Wewnętrznych Nr 004 z dnia 13 sierpnia 1990 r. GROM powstał w tym samym czasie, w którym na szczeblu Sztabu Generalnego WP zapadły decyzje i przystąpiono do „przebudowy”, a w istocie likwidacji, istniejącego wówczas i całkiem sprawnego systemu wojskowych sił specjalnych. Zlikwidowano samodzielne kompanie specjalne okręgów wojskowych, znajdujące wysokie uznanie nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami – z wykształconą na wysokim poziomie kulturą organizacyjną. Pozbyto się także dywizyjnych kompanii specjalnych. Następnie, bez rozgłosu rozpoczęto nabór odpowiednich osób przede wszystkim spośród tych, którzy mieli już za sobą doświadczenie w służbie w jednostkach specjalnych. W praktyce nabór prowadzono głównie wśród żołnierzy 1 Batalionu Szturmowego w Lublińcu (obecnie Jednostki Wojskowej Komandosów), byłych kompanii specjalnych, 6 Pomorskiej Brygady Desantowo – Szturmowej (obecnie 6 Brygady Powietrznodesantowej), płetwonurków bojowych Marynarki Wojennej. Kandydatów pozyskiwano ponadto z policyjnych jednostek (kompanii, pododdziałów) antyterrorystycznych, wśród absolwentów Wyższych Szkół Oficerskich, głównie z Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu oraz pododdziałów rozpoznawczych.
 
13 września 1990 – podpułkownik Sławomir Petelicki oficjalnie objął obowiązki Dowódcy JW GROM
    
Ujawnienie opinii publicznej istnienia formacji nastąpiło w 1992 r., po zaangażowaniu jej do konwojowania tajnych akt przewożonych podczas akcji lustracyjnej na przełomie maja i czerwca tego roku. Podczas ówczesnego kryzysu rządowego, na polecenie ministra Antoniego Macierewicza, GROM postawiono w stan nadzwyczajnej gotowości bojowej, ale bez formalnego określenia przewidywanych zadań.
 
W połowie maja 1992 roku, po zakończeniu intensywnych szkoleń prowadzonych przez instruktorów amerykańskich, Jednostka osiągnęła gotowość bojową. Pierwszą zagraniczną misją żołnierzy GROM był udział w operacji „Uphold Democracy” w Republice Haiti u boku Sił Specjalnych USA. Do chwili wzięcia udziału przez żołnierzy GROM w tej operacji, tylko kilkanaście osób spoza Jednostki wiedziało o Jej istnieniu. Głównym zadaniem żołnierzy była ochrona zagranicznych VIP-ów na terenie Republiki Haiti. To trudne i bardzo odpowiedzialne zadanie otrzymali Polacy jako jedyny kontyngent ze składu Sił Wielonarodowych.
 
GROM ściśle współdziałający z brytyjskim 22. Pułkiem SAS czy też amerykańską Deltą, przy braku doprecyzowanej koncepcji jego podporządkowania i użycia – sam szukał sobie miejsca w systemie bezpieczeństwa państwa.
 
W 1996 roku część żołnierzy GROM stworzyła w byłej Jugosławii jednostkę nazwaną Polską Specjalną Grupą Policyjną, później Polską Grupą Specjalną. Zadania komandosów w ramach tzw. sił rozdzielająco - obserwacyjnych  polegały na eskortowaniu ważnych osób, grup mniejszości narodowych, ochranianiu obiektów o znaczeniu strategicznym, interweniowaniu w sytuacjach kryzysowych przed pojawieniem się większych sił UNTAES. Podczas tej misji żołnierze GROM zatrzymali zbrodniarza wojennego Slavko Dokmanovicia zwanego „rzeźnikiem z Vukovaru”.
 
W 1998 r. GROM uczestniczył w największych w swojej historii ćwiczeniach sił i służb specjalnych Ellipse Bravo (EB-98), w których brały udział najlepiej wyszkolone siły Amerykańskiego Dowództwa Operacji Specjalnych. Podczas spotkania w Babim Moście, będący pod wrażeniem możliwości sił specjalnych zaprezentowanych w ćwiczeniu, premier Jerzy Buzek zwrócił uwagę na zasadność utworzenia w Polsce Dowództwa Sił Specjalnych.
 
W 1999 roku Jednostka została przeniesiona do struktur Ministerstwa Obrony Narodowej oraz podporządkowana bezpośrednio Ministrowi Obrony Narodowej.
 
W latach 2000-2003 GROM, pomimo wielu trudności, z sukcesem zrealizował ważne dla kraju misje zagraniczne: w Kosowie, w Afganistanie, w rejonie Zatoki Perskiej i w Iraku. Radykalnej poprawie uległo też jego uzbrojenie i wyposażenie.
 
Operatorzy „Grom’u” podczas operacji w Iraku (fot. ze strony www.grom.wp.mil.pl)
 
Minister Obrony Narodowej wyróżnił Jednostkę Wojskową GROM „Znakiem Honorowym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej” za szczególne osiągnięcia w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych realizowanych w 2003 roku.
 
Swoją obecną nazwę jednostka przyjęła z dniem 30 września 2011 roku na mocy Decyzji MON Nr PF-60/Org./SSG/ZOiU-P1 z dnia 18 marca 2011 roku w sprawie przeformowania jednostek organizacyjnych Wojsk Specjalnych, zmiana nazwy jest konsekwencją zmiany struktury organizacyjnej jednostki na bardziej elastyczną, oraz z wprowadzenia ujednoliconego nazewnictwa w jednostkach podległych Dowództwu Wojsk Specjalnych.
 
GROM jest formacją wszechstronnie przygotowaną do przeprowadzania trudnych operacji specjalnych w środowisku lądowym, morskim i powietrznym. Posiada bardzo duże doświadczenie bojowe. Jest w pełni przygotowany do koalicyjnego kooperowania, w operacjach specjalnych, z najlepiej wyszkolonymi formacjami, jak chociażby z amerykańską Deltą i brytyjskim SAS.
 
Obecnie GROM operuje między innymi w ramach Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie jako Task Force 49. Pod kątem podległości operacyjnej wykonują zadania na rzecz ISAF SOF (ISAF Special Operation Force).
 
oznaka rozpoznawcza stosowana przez Task Force 49
 
 
Podczas patrolu w Afganistanie (fot. ze strony www.grom.wp.mil.pl)
 
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
 
Dnia 1 października 1996 roku Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, podczas ceremonii w Pałacu Prezydenckim wręczył dowódcy Jednostki pułkownikowi Marianowi Sowińskiemu Sztandar Jednostki. Szczególnymi uczestnikami uroczystości byli Cichociemni Spadochroniarze Armii Krajowej.  Rodzicami Chrzestnymi Sztandaru zostali Cichociemny Bronisław Czepczak Górecki oraz Agnieszka Petelicka.
 
  
oznaki rozpoznawcze z łuczkiem GROM
 
  
oznaki rozpoznawcze z łuczkiem CICHOCIEMNY
 
Żołnierze jednostki podczas działania na okręcie (fot. ze strony www.grom.wp.mil.pl)
 
 
oznaki rozpoznawcze Sekcji C 13 stosowane w Afganistanie
 
STRUKTURA
 
 - Dowództwo JW „Grom”
  - Zespół Bojowy „A” – Warszawa (działania lądowe)
  - Zespół Bojowy „B” – Gdańsk (działania wodne)
  - Zespół Bojowy „C”
 
POCZET DOWÓDCÓW
 
 - ppłk Sławomir Petelicki (13.IX.1990 – 21.XII.1995)
 - płk/gen.bryg. Marian Sowiński (21.XII.1995 – 5.XII.1997)
 - płk Sławomir Petelicki (5.XII.1997 – 17.IX.1999)
 - płk Zdzisław Żurawski (17.IX.1999 – 9.IX.2000)
 - ppłk/płk Roman Polko (9.IX.2000 – 12.II.2004)
 - płk Tadeusz Sapierzyński (12.II.2004 – 24.II.2006)
 - płk/gen.bryg. Roman Polko (24.II.2006 – 6.IX.2006)
 - płk Andrzej Kurkowicz (6.IX.2006 – 6.XI.2006)
 - płk Piotr Patalong (6.XI.2006 – 3.IV.2008)
 - płk Jerzy Gut (3.IV.2008 – 31.VII.2008)
 - płk Dariusz Zawadka (31.VII.2008 – 12.VIII.2010)
 - płk Jerzy Gut (12.VIII.2010 – 28.VII.2011)
 - płk Piotr Gąstał (28.VII.2011 - 5.IX.2016)
 - cz. p.o. ppłk Robert Kopacki (8.IX.2016 - 19.IX.2016)
 - płk dypl. Robert Kopacki (19.IX.2016 - 14.III.2017)
 - płk Mariusz Pawluk (14.III.2017 - 31.XII.2019)
 - płk Grzegorz Mikłusiak (1.I.2020 - obecnie)
 
PODPORZĄDKOWANIE
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (13.VIII.1990 – 1.X.1999)
Ministerstwo Obrony  Narodowej (1.X.1999 – 31.X.2007)
Dowództwo Wojsk Specjalnych (1.XI.2007 – 31.XII.2013)
Dowództwo Sił Specjalnych (1.I.2014 - 10.I.2014)
Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych (10.I.2014 - VIII.2015)
Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (VIII.2015 - obecnie)
 
Materiał przygotowany na podstawie strony internetowej  www.grom.wp.mil.pl za pozwoleniem rzecznika prasowego Jednostki Wojskowej GROM, oraz na podstawie książki „GROM w działaniach przeciwterrorystycznych” autorstwa Pana gen. dyw. dr Romana Polko.
 
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl   Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.plobjęte są prawami autorskimi.

 

Please publish modules in offcanvas position.