49. Pułk Śmigłowców - JW 1300 (1967 - 1971)
49. Pułk Lotnictwa Wojsk Lądowych - JW 1300 (1971 - 1982)
49. Pułk Śmigłowców Bojowych - JW 1300 (1982 - 2011)
RYS HISTORYCZNY
Historia pułku zaczyna się w roku 1967, zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0168/Org. z dnia 8 listopada 1967 roku, postanowiono że pułk zostanie sformowany do 1 maja 1968 na bazie rozformowywanych jednostek OPK, na miejsce stacjonowania pułku śmigłowców wybrano Pruszcz Gdański, co oznaczało że stacjonujący tam 25 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego rozformowano. Pułk sformowano pod nazwą 49.Pułk Śmigłowców wg etatu nr 6/496 o stanie osobowym 657 wojskowych i 20 pracowników cywilnych. Organizowanie struktur nowego pułku zakończono jeszcze przed końcem 1967 roku, a obowiązki dowódcy nowego pułku objął ppłk pil. Henryk Bajor, który poprzednio był dowódcą 25 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, funkcję tę pełnił do 19 lutego 1968 kiedy to na nowego dowódcę wyznaczono ppłk pil. Jerzy Knyszewski. Niebawem na lotnisku pułku pojawiają się pierwsze śmigłowce Mi-2, rozkazem dowódcy pułku ustalono że w skład pułku będzie wchodziło 5 eskadr. Do maja 1968 w pułku przebiegało bardzo intensywne szkolenie na śmigłowcach. W końcu 2 maja 1968 zakończono proces formowania jednostki i rozpoczęto szkolenie operacyjne, dzień ten uznaje się za oficjalną datę powstania 49 pułku. Jesienią 1968 roku, jednostka brała udział w interwencji w Czechosłowacji, po przebazowaniu się w sierpniu 1968 na lotnisko Hradec Kralove załogi pułku wykonywały loty łącznikowe i transportowe na rzecz 2 Armii Wojska Polskiego. W 1969 roku jednostka przeszła na etat nr 20/041 oraz zgodnie z Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 063/Org. z dnia 5 września 1969 r. podporządkowano pułkowi 3.Saską Eskadrę Lotnictwa Łącznikowego, 1.klucz śmigłowców z Orzysza oraz 3.klucz śmigłowców z Choszczna, również w 1969 roku pułk poniósł pierwsze straty, podczas przymusowego lądowania śmigłowca Mi-2 w dniu 16 września zginęli mjr pil. Janusz Garbaszewski i sierż. Ireneusz Bryk. W tym samym roku w dniu 14 października jednostka otrzymała sztandar. Z dniem 1 lipca 1971 roku na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 02/Org. z dnia 21 stycznia 1971 roku pułk został włączony w strukturę Lotnictwa Wojsk Lądowych i przeformowany na etat 20/099 o stanie osobowym 515 wojskowych i 31 pracowników cywilnych z jednoczesnym przemianowaniem jednostki na 49.Pułk Lotnictwa Wojsk Lądowych. W roku 1972 na szkoleniu w pułku przebywali piloci i technicy z NRD gdzie wprowadzano śmigłowce Mi-2, również tego roku 5 września 1972 nastąpiła zmiana dowódcy pułku, nowym dowódcą został ppłk pil. Aleksander Szeluk. W roku 1974 pułk uczestniczył w manewrach „Sierpień 74”. Kolejne lata to intensywne szkolenie oraz udział w manewrach krajowych i międzynarodowych takich jak „Tarcza 76”, podczas tych ćwiczeń pułk dysponował również samolotami An-2 i Jak-12. Rok 1977 był tragicznym w historii pułku w wyniku katastrof w styczniu i lipcu zginęło 3 lotników pułku. Rok 1977 to także wprowadzenie w pułku systemów uzbrojenia URP, dzięki którym śmigłowce Mi-2 zostały uzbrojone w PPK „Malutka”. W roku 1978 na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 08/Org. z dnia 8 lutego 1978 roku nastąpiło przeformowanie pułku na nowy etat nr 20/139. Pod koniec roku 1981 pułk przejął klucz śmigłowców szturmowych wyposażony w nowoczesne jak na tamten czas śmigłowce Mi-24D, które dotychczas były w składzie 37.Pułku Śmigłowców Transportowych, w związku z tym niedługo potem bo na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 015/Org. z dnia 22 kwietnia 1982 r. zmieniła się również nazwa pułku na 49.Pułk Śmigłowców Bojowych. Jednocześnie liczba śmigłowców Mi-24D z roku na rok się zwiększała. Ważno zaznaczyć że pułk zimą 1981/82 roku wspomagał zadania kryzysowe m.in. wykonywał zadania kruszenia lodu na Wiśle. W 1988 roku pułk uzyskał miano Najlepszej Jednostki Północnej Grupy Wojsk Układu Warszawskiego, co było dużym wyróżnieniem w tamtym okresie. W 1990 roku nastąpiła zmiana podległości jednostki, na mocy Rozkazu MON nr Pf-102/Org. z dnia 26.08.1989 r. i Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 013/Org. z dnia 9 lutego 1990 r. pułk przekazano do składu 4.Korpusu Lotniczego. W latach 90-tych struktura pułku się kurczyła, rozformowywano kolejne pododdziału bazujące poza macierzystym garnizonem pułku, np. 30.IX.1992 roku rozformowano 3.klucz śmigłowców stacjonujący w Choszcznie. W roku 1995 nastąpiła kolejna zmiana podległości jednostki, na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 043/Org. z dnia 22 czerwca 1995 roku pułk wszedł w podporządkowanie Dowódcy Warszawskiego OW. W roku 1996 pułk rozpoczął przyjmować przekazane przez rząd niemiecki śmigłowce Mi-24D które wcześniej były na wyposażeniu sił zbrojnych NRD. W 1997 roku pułk uczestniczył w akcji przeciwpowodziowej. W 1998 roku w składzie pułku utworzono zespół pokazowy mający działać na rzecz Wojsk Lądowych. W roku 2003 do jednostki przyjęto pierwszy Mi-24W (nr takt. 728) przybyły z 56.Pułku Śmigłowców Bojowych. W roku 2006 w strukturze pułku rozpoczęto formowanie eskadry bezpilotowych samolotów rozpoznawczych, początkowo eskadra ta stacjonowała w Pruszczu Gdańskim, później została ona wchłonięta przez dywizjon rozpoznania powietrznego który jest wyposażany w bezzałogowe statki powietrzne i stacjonuje na stałe w Mirosławcu, ale również jest podporządkowany pod 49.pśb. Ostatnie lata to dalsza ciężka praca w codziennym szkoleniu, żołnierze pułku również aktywnie biorą udział w misjach poza granicami kraju, są to zarówno piloci jak i specjaliści inżynierowie m.in. w ramach IV, V i VIII zmiany PKW Irak, III, V, IX zmiany PKW Afganistan. W związku ze zmianami organizacyjnymi w Siłach Zbrojnych RP w roku 2011 zadecydowano o sformowaniu nowego związku taktycznego w Wojskach Lądowych który skupiał by całość sił lotniczych Wojsk Lądowych, w związku z tym wydano decyzję o rozformowaniu 49.Pułku Śmigłowców Bojowych w terminie do 31 grudnia 2011 roku, a na jego bazie w tym terminie postanowiono sformować 49.Bazę Lotniczą która ma zostać pododdziałem sformowanej od podstaw 1.Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych.
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
Pułk obchodzi święto w dniu 8 listopada – decyzja Nr 45/MON z dnia 9 kwietnia 1997 roku.
Oznaki rozpoznawcze (ogólnopułkowa, 1.eśsz, 2.eśsz, 3.eścsar)
Oznaki rozpoznawcze (et, logistyka, sztab)
STRUKTURA
- dowództwo 49.pśb
- sztab
- 1.eskadra śmigłowców szturmowych
- 2.eskadra śmigłowców szturmowych
- 3.eskadra śmigłowców CSAR
- eskadra techniczna
- dywizjon dowodzenia
- dywizjon rozpoznania powietrznego – Mirosławiec
- kompania logistyczna
- kompania ochrony i regulacji ruchu
POCZET DOWÓDCÓW
- ppłk pil. Henryk Bajor (1968)
- płk dypl. pil. Jerzy Knyszewski (23.III.1968 – 23.XI.1972)
- cz. p.o. ppłk dypl. pil. Aleksander Szeluk (23.XI.1972 – 27.V.1974)
- ppłk dypl. pil. Aleksander Szeluk (27.V.1974 – 15.V.1976)
- płk dypl. pil. Józef Gomółka (15.V.1976 – 29.X.1983)
- płk dypl. pil. Waldemar Szlachta (30.X.1983 – 5.VI.1990)
- płk dypl. pil. Zbigniew Nawrocki (6.VI.1990 – 28.V.1996)
- płk dypl. pil. Jerzy Świs (29.V.1996 – 26.V.1999)
- płk dypl. pil. Dariusz Wroński (28.VI.1999 – 2.X.2006)
- cz. p.o. ppłk dypl. pil. Bogdan Lubiński (2.X.2006 – X.2007)
- płk dypl. pil. Adam Trzeciak (X.2007 – 31.XII.2011)
PODPORZĄDKOWANIE
Lotnictwo Operacyjne (1968 – 30.VI.1971)
Lotnictwo Wojsk Lądowych (1.VII.1971 - 1990)
4.Korpus Lotniczy (1990 – 1995)
Warszawski Okręg Wojskowy (1995 – 1998)
Pomorski Okręg Wojskowy (1998 – 2001)
1.Korpus Zmechanizowany (2001 – 2004)
Dowództwo Wojsk Lądowych (2004 – 31.XII.2011)
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.plobjęte są prawami autorskimi.