13.Dywizja Artylerii O.P.L. - JW 1499 (1952 - 1962)
13.Dywizja Artylerii OPK im. Powstańców Śląskich - JW 1499 (1962 - 1967)
1.Dywizja Artylerii OPK im. Powstańców Śląskich - JW 1499 (1967 - 1988)
1.Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju - JW 1499 (1988 - 1991)
1.Śląska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej - JW 1499 (1991 - 2011)
RYS HISTORYCZNY
Historia jednostki rozpoczyna się od Rozkazu Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 075/Org z dnia 16 października 1952 roku, w terminie do dnia 1 grudnia 1952 roku sformowano Dowództwo 13.Dywizji Artylerii O.P.L. oraz Baterię Dowodzenia 13.Dywizji Artylerii O.P.L. oraz w skład dywizji włączono pięć pułków artylerii O.P.L., po sformowaniu dywizję podporządkowano pod względem wyszkolenia bojowego oraz wykorzystania operacyjno-taktycznego Dowódcy Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Krajowego, a pod pozostałymi względami Dowódcy Okręgu Wojskowego V.
Po włączeniu pułków w skład dywizji dokonano ich reorganizacji, na podstawie Rozkazu Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0083/Org z dnia 4 grudnia 1952 roku w terminie do dnia 1 stycznia 1953 roku przeformowano 85 pa O.P.L. z etatu nr 8/18 na etat nr 8/33 o stanie osobowym 641 wojskowych i 11 kontraktowych, 89., 90., 96. i 97. pa O.P.L. z etatu nr 8/19 na etat nr 8/32 o stanie osobowym 616 wojskowych i 12 kontraktowych w każdym z pułków.
W marcu 1953 roku, wykazem zmian nr 000192/m z dnia 19 marca 1953 roku, do planu mobilizacyjnego "PM-53" wpisano dywizję i podległe jej jednostki. Po wykonaniu tych zmian organizacyjnych skład dywizji był taki jak w tabeli poniżej.
| Jednostka | Numer JW | Etat czasu "P" | Wojskowych | Kontraktowych | Etat czasu "W" | Numer poczty polowej | Miejsce stałej dyslokacji |
| Dowództwo 13.Dywizji Artylerii O.P.L. | JW 1499 | 8/16 | 56 | 6 | 03/11 | P-6228 | Bytom |
| Bateria Dowodzenia Dowództwa 13.Dywizji Artylerii O.P.L. | b/n | 8/17 | 107 | 2 | 03/12 | P-8329 | Bytom |
| 85.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 3925 | 8/33 | 641 | 11 | 03/14 | P-6350 | Katowice-Wełnowiec |
| 89.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2417 | 8/32 | 616 | 12 | 03/13 | P-6253 | Chorzów |
| 90.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2482 | 8/32 | 616 | 12 | 03/13 | P-6261 | Nowa Huta |
| 96.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2539 | 8/32 | 616 | 12 | 03/13 | P-6274 | Zabrze |
| 97.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2566 | 8/32 | 616 | 12 | 03/13 | P-6338 | Będzin |
Ugrupowanie bojowe 13.DA OPL w 1953 roku. (mapa opracowana z wykorzystaniem map www.openstreetmap.org)
W terminie do dnia 15 października 1953 roku na podstawie Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0090/Oper z dnia 1 sierpnia 1953 roku 96.Pułk Artylerii O.P.L. został przebazowany do m. Bytom.
W związku ze zmianami w ustawieniu Okręgów Wojskowych i planami rozformowania Okręgu Wojskowego V, na podstawie Rozkazu Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0066/Org z dnia 3 listopada 1953 roku 13.Dywizję Artylerii O.P.L. w terminie do dnia 1 grudnia 1953 roku przekazano w podporządkowanie Okręgu Wojskowego IV, który od dnia 1 stycznia 1954 roku nazwano Śląski Okręg Wojskowy.
W związku z tym że 90.Pułk Artylerii O.P.L. po zmianach granic okręgów wojskowych został jedyną jednostką dywizji na terenie Warszawskiego Okręgu Wojskowego postanowiono Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 021/Org z dnia 25 stycznia 1954 roku wyłączyć ten pułk ze składu dywizji oraz usamodzielnić go i podporządkować bezpośrednio Dowództwu Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Krajowego.
W związku z połączeniem Dowództwa Wojsk Lotniczych i Dowództwa Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Krajowego, z dniem 1 stycznia 1955 roku dywizja przeszła w podporządkowanie Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju.
Z końcem roku 1955 na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 099/Oper z dnia 3 listopada 1955 roku zarządzono by do 15 grudnia 1955 roku ponownie zmienić miejsce postoju 96.Pułku Artylerii O.P.L., jednostka powróciła do m. Zabrze.
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0257/Org z dnia 22 listopada 1955 roku z dniem 1 grudnia 1955 roku Bateria Dowodzenia otrzymała numer porządkowy i od tego momentu nazywała się 61.Bateria Dowodzenia Dowództwa 13. DA O.P.L.
W terminie do 31 grudnia 1955 roku na mocy Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0275/Org z dnia 2 grudnia 1955 roku zorganizowano przy 13 Dywizji Artylerii O.P.L. - Kurs Doskonalenia Oficerów Rezerwy Artylerii O.P.L. według dodatkowego etatu 8/16c o stanie osobowym stałym 8 wojskowych i 1 kontraktowy oraz zmiennym 50 oficerów słuchaczy z rezerwy. Kurs miał objąć cztery turnusy w roku 1956 roku.
W pierwszym kwartale 1956 roku w terminie do dnia 1 kwietnia 1956 roku doszło do dużej reorganizacji dywizji, na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 007/Org z dnia 5 marca 1956 roku dywizję zreorganizowano, reorganizacja jednostek dywizji została również uwzględniona w planie mobilizacyjnym "PM-53". Poniższa tabela przedstawia skład dywizji oraz zmiany jakie przeprowadzono podczas tej reorganizacji.
| Jednostka | Numer JW | Etat "P" po zmianach | Wojskowych | Kontraktowych | Etat "W" po zmianach | Miejsce postoju | Zmiana organizacyjna |
| Dowództwo 13.Dywizji Artylerii O.P.L. | JW 1499 | 8/61 | 61 | 7 | 03/22 | Bytom | przeformowuje się |
| 61.Bateria Dowodzenia | b/n | 8/62 | 100 | - | 03/23 | Bytom | przeformowuje się |
| 85.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 3925 | 8/65 | 655 | 6 | 03/25 | Katowice-Wełnowiec | przeformowuje się |
| 89.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2417 | 8/64 | 699 | 6 | 03/24 | Chorzów | przeformowuje się |
| 96.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2539 | 8/66 | 705 | 6 | 03/26 | Zabrze | przeformowuje się |
| 97.Pułk Artylerii O.P.L. | JW 2566 | 8/64 | 699 | 6 | 03/24 | Będzin | przeformowuje się |
Dodatkowo w drugiej połowie 1956 roku wprowadzono w Siłach Zbrojnych PRL nowy plan mobilizacyjny "ZPM-53", skład dywizji w zasadzie pozostał ten sam co w planie "PM-53", jednak wykazem zmian nr 000919/m z dnia 9 sierpnia 1956 roku do nowego planu na czas wojenny do składu dywizji wpisano Pluton Obrony Przeciwchemicznej, który miał zostać zmobilizowany w m. Bytom przez Dowództwo 13.DA O.P.L. według etatu wojennego nr 012/6.
W związku z reorganizacją centralnych ogniw dowodzenia na mocy Rozkazu Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0054/Org z dnia 6 lipca 1957 roku w terminie do dnia 1 czerwca 1958 roku dywizję podporządkowano pod 1.Korpus Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju.
Celem zapewnienia dywizji wykwalifikowanej kadry podoficerskiej na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0178/Org z dnia 4 października 1957 roku w terminie do dnia 1 grudnia 1957 roku sformowano Podoficerską Szkołę Artylerii O.P.L. nr 18 w m.Zabrze według etatu nr 8/71 o stanie etatowym 282 wojskowych, którą podporządkowano dowódcy dywizji. Niedługo jednak Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0206/Org z dnia 13 grudnia 1957 roku postanowiono o zmianie miejsca stałej dyslokacji tej szkoły podoficerskiej na m. Chorzów.
W ostatnim kwartale 1958 roku, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 0031/Oper z dnia 18 sierpnia 1958 roku w terminie do 1 grudnia 1958 roku zmieniono miejsce stałej dyslokacji 97.Pułku Artylerii O.P.L., jednostka przeszła do m. Bytom.
W 1959 roku doszło do reorganizacji 85.Pułku Artylerii O.P.L., na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 073/Org z dnia 3 lipca 1959 roku w terminie do dnia 1 września 1959 roku pułk ten przeformowano na etat pokojowy nr 8/73 o stanie etatowym 573 wojskowych i 6 kontraktowych, uwzględniając te zmiany wykazem zmian nr 00453/m z dnia 1 sierpnia 1959 roku dokonano również zmianu etatu wojennego na nowy etat nr 03/28.
Pod koniec 1959 roku Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0150/Org z dnia 30 grudnia 1959 roku w terminie do dnia 30 stycznia 1960 roku dokonano również nieco zmniejszenia stanu osobowego Podoficerskiej Szkoły Artylerii O.P.L. nr 18 przenosząc ją na nowy etat nr 8/75 o stanie etatowym 238 wojskowych.
Na początku 1961 roku Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 011/Org z dnia 25 lutego 1961 roku w terminie do dnia 30 czerwca 1961 roku rozformowano 97.Pułk Artylerii O.P.L. oraz przeformowano 96.Pułk Artylerii O.P.L. na nowy etat nr 8/85 o stanie osobowym 1377 wojskowych oraz 12 pracowników cywilnych, tak znaczący wzrost stanu etatowego wynikał zapewne z przejścia sprzętu i kadry z rozformowanego wcześniej tego roku 97.Pułku Artylerii O.P.L.
W 1961 roku o mało nie doszło do rozformowania dywizji, w Zarządzeniu Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 062/Org z dnia 7 sierpnia 1961 roku polecono by do 31 grudnia 1961 roku rozformować Dowództwo 13.Dywizji Artylerii O.P.L. oraz 61.Baterię Dowodzenia, dokumentem tym dokonano również przeformowania 89.Pułku Artylerii O.P.L. na nowy etat nr 8/85 o stanie osobowym 1377 wojskowych oraz 12 pracowników cywilnych.
Ponieważ planowano rozformowanie dywizji na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 073/Org z dnia 24 sierpnia 1961 roku dokonano przeformowania Podoficerskiej Szkoły Artylerii O.P.L. nr 18 na etat nr 8/88 o stanie osobowym 362 wojskowych oraz 2 pracowników cywilnych, nadano również szkole numer jednostki wojskowej - JW 2926 oraz wyłączono jej ze składu dywizji.
W związku z planem rozformowania dywizji w planie mobilizacyjnym "PM-58", który w tym czasie obowiązywał na podstawie wykazu zmian nr 00490/X z dnia 2 września 1961 roku wykreślono Pluton Obrony Przeciwchemicznej przewidziany na czas "W" dla dywizji.
W październiku 1961 roku jednak zweryfikowano plany odnośnie dywizji i na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0113/Org z dnia 31 października 1961 roku anulowano rozformowanie Dowództwa 13.Dywizji Artylerii O.P.L. oraz 61.Baterii Dowodzenia. Po tej decyzji ponownie wpisano dowództwo dywizji i baterię dowodzenia do planu mobilizacyjnego na podstawie wykazu zmian nr 00817/X z dnia 11 grudnia 1961 roku jako jednostki które mają pozostać na swoich etatach pokojowych na czas "W".
Rok 1962 to zmiana jakościowa w dywizji, dywizja wchodzi w etap rakietyzacji, wtedy to doszło do dużej reorganizacji dywizji związanej z planowanym wyposażeniem dywizji w Przeciwlotnicze Zestawy Rakietowe (PZR) SA-75 "Dźwina" (kod NATO - SA-2 "Guideline"), na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0012/Org z dnia 9 lutego 1962 roku (wykonawcze Zarządzenie Szefa Sztabu WOW nr 0024/Org z dnia 1 marca 1962 roku) w terminie do 1 grudnia 1962 roku nakazano dokonać reorganizacji jak w tabeli poniżej. Warto też wspomnieć że po sformowaniu wszystkie nowe i przeformowane jednostki (z wyjątkiem 85.pa OPL) miały na czas wojenny pozostać na etatach pokojowych, wszystkie nowo sformowane dywizjony wpisano do planu mobilizacyjnego "PM-58" wykazem zmian nr 00146/X z dnia 19 marca 1962 roku i nadano im numery poczt polowych czasu wojennego.
| Jednostka | Numer JW | Etat po zmianie | Wojskowych | Prac.Cywilnych | Nr Poczty Polowej | Miejsce stałej dyslokacji | Zmiana organizacyjna |
| Dowództwo 13.Dywizji Artylerii OPL | JW 1499 | 8/90 | 433 | 31 | P-8911 | Bytom | Przeformowuje się z etatu nr 8/61 |
| 85.Pułk Artylerii OPL | JW 3925 | 8/73 | 573 | 6 | P-6350 | Katowice-Wełnowiec | Pozostaje bez zmian |
| 11.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1048 | 8/91 | 218 | - | P-6253 | Kuźnia Raciborska | Formuje się od nowa |
| 12.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1049 | 8/91 | 218 | - | P-6274 | Olszowa (Zimna Wódka) | Formuje się od nowa |
| 13.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1054 | 8/91 | 218 | - | P-7000 | Lubliniec | Formuje się od nowa |
| 14.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1357 | 8/91 | 218 | - | P-7014 | Woźniki | Formuje się od nowa |
| 15.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1411 | 8/91 | 218 | - | P-7020 | Zawiercie | Formuje się od nowa |
| 16.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1514 | 8/91 | 218 | - | P-7035 | Olkusz (Bukowno) | Formuje się od nowa |
| 17.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1521 | 8/91 | 218 | - | P-7056 | Libiąż Wielki | Formuje się od nowa |
| 18.Dywizjon Ogniowy OPL | JW 1525 | 8/91 | 218 | - | P-7069 | Kobiór | Formuje się od nowa |
| 19.Dywizjon Techniczny OPL | JW 1601 | 8/92 | 226 | - | P-7172 | Gliwice (Toszek) | Formuje się od nowa |
| 20.Dywizjon Techniczny OPL | JW 1924 | 8/92 | 226 | - | P-7180 | Hutki k/Olkusza | Formuje się od nowa |
| 61.Bateria Dowodzenia | b/n | - | - | - | - | Rozformowuje się | |
| 89.Pułk Artylerii OPL | JW 2417 | - | - | - | - | Rozformowuje się | |
| 96.Pułk Artylerii OPL | JW 2539 | - | - | - | - | Rozformowuje się |
Ugrupowanie bojowe 13.DA OPL po "rakietyzacji" w 1962 roku (mapa opracowana z wykorzystaniem map www.openstreetmap.org)
Warto zauważyć że nazwy miejsc stałego postoju podane w dokumencie organizacyjnym nie do końca odzwierciedlały faktyczne ulokowanie dywizjonów, wynikało to z jednej strony z faktu że wszystkie dywizjony były rozlokowane z kompleksach leśnych w pewnym oddaleniu od terenów miast czy wsi. Niejednokrotnie również stosowano różne nazwy w dokumentacji, np. w odniesieniu do 12.do OPL czasami podawano m. Olszowa, a czasami m. Zimna Wódka. Ciekawym przykładem też jest np. 20.dt OPL, gdzie budynki socjalne dywizjonu znajdowały się w m. Gliwice i takie msd podano w dokumentach organizacyjnych, jednak faktycznie obiekt techniczny i sprzętowy dywizjonu znajdował się w m. Toszek.
W połowie 1962 roku doszło do reorganizacji dowództw szczebla centralnego w związku z czym dywizja została podporządkowana Dowódcy 3.Korpusu Obrony Powietrznej Kraju, analogicznie do tej zmiany na mocy Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0061/Org z dnia 2 czerwca 1962 roku z dniem 15 lipca 1962 roku wszystkie jednostki przemianowano zmieniając ich ostatni człon "OPL" na "OPK", np. dywizjon ogniowy OPL od tego momentu przyjął nazwę dywizjon ogniowy OPK. Wyjątkiem był 85.pa OPL który przemianowano na mocy Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 060/Org z dnia 2 czerwca 1962 roku, według tych samych zasad.
Wykazem zmian nr 00524/X z dnia 29 września 1962 roku do planu mobilizacyjnego "PM-58" wpisano dla dywizji ponownie Pluton Obrony Przeciwchemicznej, jednostka ta na czas wojenny miała być formowana według etatu nr 012/6 w m. Bytom przez dowódcę 85.pa OPK.
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0027/Org z dnia 15 lutego 1963 roku w terminie do dnia 1 maja 1963 roku wszystkie dywizjony ogniowe OPK dywizji przeformowano z etatu nr 8/91 na etat nr 8/95 o stanie etatowym 219 wojskowych w każdym, a dywizjony techniczne OPK z etatu nr 8/92 na etat nr 8/94 o stanie etatowym 228 wojskowych w każdym.
W trzecim kwartale 1963 roku nastąpiło wyjście ze składu dywizji 85.Pułku Artylerii OPK, jednostka na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 0128/Org z dnia 10 września 1963 roku z dniem 30 października 1963 roku przeszła w podporządkowanie Dowództwa 3.Korpusu OPK.
W 1964 roku wykazem zmian nr 00592 z dnia 26 października 1964 roku do planu mobilizacyjnego "PM-63" wpisano 53.Zapasowy Dywizjon Artylerii OPK za którego mobilizowanie odpowiedzialne było Dowództwo 13.Dywizji Artylerii OPK, dywizjon ten miał być zmobilizowany na potrzeby Wojsk OPK w m. Bytom.
W 1967 na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 025/MON z dnia 30 września 1967 roku dywizję przemianowano na 1.Dywizję Artylerii OPK im. Powstańców Śląskich.
W związku z wprowadzeniem systemu "ILORAZ-M" przystosowanego do maszynowego przetwarzania informacji numeracja etatów uległa zmianie z dniem 1 stycznia 1969 roku, poniżej w tabeli zmieniona numeracja etatów.
| Nazwa etatu | Stary numer etatu obowiązujący do 31.12.1968 (system "ILORAZ") | Nowy numer etatu obowiązujący od 1.01.1969 (system "ILORAZ-M") |
| Dowództwo Dywizji Artylerii OPK | 8/90 | 32/010 |
| Dywizjon Ogniowy OPK | 8/95 | 32/013 |
| Dywizjon Techniczny OPK | 8/94 | 32/012 |
| Pluton Chemiczny | 06/205 | 20/619 |
| Zapasowy Dywizjon Artylerii OPK | 028/58 | 32/609 |
Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 017/Org z dnia 21 marca 1970 roku dla etatów dywizjonów ogniowych OPK wprowadzono wykazy dodatkowe, wykaz dodatkowy nr 3 dla 13.do OPK, wykaz dodatkowy nr 5 dla 14.do OPK oraz wykaz dodatkowy nr 9 dla 12., 16., 17. i 18.do OPK.
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 01/Org z dnia 18 stycznia 1971 roku z dniem 1 sierpnia 1971 roku dokonano reorganizacji niektórych dywizjonów ogniowych OPK, jak w tabeli poniżej.
| Jednostka | Numer JW | Nowy numer etatu | Wykaz dodatkowy | Wojskowych | Pracowników cywilnych | Zmiana organizacyjna |
| 11.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1048 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 |
| 12.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1049 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 9 |
| 13.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1054 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 3 |
| 14.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1357 | 32/026 | 6 | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 5 |
| 15.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1411 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 |
| 16.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1514 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 9 |
| 17.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1521 | 32/026 | 9 | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 9 |
| 18.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1525 | 32/026 | - | 174 | 1 | przeformowany z etatu nr 32/013 i wykazu dodatkowego nr 9 |
Tego roku dokonano również reorganizacji dowództwa dywizji artylerii OPK, Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 041/Org z dnia 25 sierpnia 1971 roku w terminie do dnia 31 grudnia 1971 roku Dowództwo 1.Dywizji Artylerii OPK przeformowano na etat wojenno-pokojowy nr 32/027 o stanie osobowym 406 wojskowych i 31 pracowników cywilnych.
W 1972 roku wprowadzono nowy plan mobilizacyjny "PM-72", w planie tym wpisano wszystkie jednostki dywizji polecając im by na czas wojenny przeformować się według wojennych stanów etatowych.
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 024/Org z dnia 5 kwietnia 1972 roku w terminie do dnia 1 września 1972 roku przeformowano obydwa dywizjony techniczne OPK przenosząc je na etat nr 32/031 o stanie osobowym 221 wojskowych i 1 pracownik cywilny w każdym.
Kolejny ważnym momentem w historii dywizji był rok 1978 kiedy to na wyposażenie dywizji trafiły PZR S-125 "Newa" (kod NATO - SA-3 "Goa"). Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 021/Org z dnia 30 marca 1978 roku w terminie do dnia 31 października 1978 roku sformowano cztery dywizjony ogniowe OPK jak w tabeli poniżej. Dywizjony te formowano według etatów wojenno-pokojowych, na czas "W" miały one przejść na wojenne stany etatowe.
| Jednostka | Numer JW | Numer etatu |
Wykaz
dodatkowy
|
Wojskowych |
Pracowników
cywilnych
|
Miejsce stałej dyslokacji |
Numer Poczty Polowej |
| 72.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1691 | 32/042 | 1 | 176 | 4 | Oświęcim (Lędziny) | P-6213 |
| 73.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 2272 | 32/042 | 2 | 161 | 1 | Oświęcim (Bujaków) | P-6387 |
| 74.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 2389 | 32/042 | 2 | 161 | 1 | Gliwice (Ostropa) | P-6410 |
| 75.Dywizjon Ogniowy OPK | JW 1966 | 32/042 | 3 | 154 | 1 | Gliwice (Przezchlebie) | P-7603 |
Ugrupowanie bojowe 1.DA OPK pod koniec 1978 roku (mapa opracowana z wykorzystaniem map www.openstreetmap.org)
W 1986 roku Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 032/Org z dnia 23 maja 1986 roku w terminie do dnia 31 lipca 1986 roku dokonano przeformowania 14. oraz 17. Dywizjonów Ogniowych OPK na etat nr 32/024/0 oraz wykazy dodatkowe (nr 8 dla 14.do OPK oraz nr 9 dla 17.do OPK). Dywizjony te po przeformowaniu przezbrojono w PZR S-125M "Newa".
Również w 1986 roku Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 068/Org z dnia 28 października 1986 roku w terminie do dnia 1 kwietnia 1987 roku rozformowano 20.Dywizjon Techniczny OPK - JW 1924 Hutki.
Brygada została sformowana na bazie 1.Dywizji Artylerii OPK w roku 1988. Brygada przejęła dywizjony, które wchodziły w skład dywizji. Początkowo brygada nosiła nazwę 1. Brygada Artylerii OPK. Jednak po połączeniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju i Wojsk Lotniczych w roku 1991, jednostka otrzymała swoją obecną nazwę czyli 1. Śląska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej. W roku 1994 brygada otrzymała sztandar wojskowy ufundowany przez społeczeństwo śląska. Brygada była jednostką o sporych zasługach, była nagradzana między innymi „Znakiem honorowym Sił Zbrojnych RP” w latach 1993 i 1996 oraz 2008. Pododdziały brygady były wyposażone w zestawy rakietowe Newa-SC. Podstawowym zadaniem brygady była osłona ważnych obiektów na Śląsku i Wielkopolsce. W składzie brygady funkcjonowało 9 dywizjonów rozmieszczonych na Śląsku i w Wielkopolsce. W 2011 rozpoczął się proces reorganizacji Obrony Przeciwlotniczej w kraju, w zamyśle którego planowane było rozformowanie Dowództwa 1.BROP, jednak zanim to nastąpiło brygada w pierwszej połowie roku dostała za zadanie sformować 34.Dywizjon Rakietowy OP, który powstał na bazie rozformowywanych dywizjonów z brygady śląskiej. Do końca czerwca 2011 rozformowane zostaną dywizjony nr 14., 74. i 75. z Gliwic oraz 17. z Libiąża i 72. i 73. z Oświęcimia. Następnie w terminie do końca lipca 2011 przekazany został nowo sformowany 34.Dywizjon Rakietowy OP do składu 3.Warszawskiej Brygady Rakietowej OP. A na podstawie Decyzji MON Nr Z-37/Org./P1 z dnia 27 maja 2010 roku oraz Decyzji MON Nr PF-68/Org./SSG/ZOiU-P1 z dnia 19 sierpnia 2010 roku i wykonawczego Rozkazu Dowódcy Sił Powietrznych Nr PF-211 z dnia 8 września 2010 roku w terminie do końca grudnia 2011 rozformowane zostało Dowództwo 1.BROP, 81.ddow i dywizjony "poznańskie". Miejscem postoju Dowództwa 1. BROP był Bytom.
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
Brygada dziedziczy tradycje następujących jednostek:
- 15. dywizjon artylerii przeciwlotniczej (1939)
- 13. Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (1952 – 1962)
- 13. Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1962 – 1967)
- 1. Dywizja Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1967 – 1988)
- 1. Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju (1988 – 1991)
Brygada posiada własną odznakę pamiątkową ustanowioną decyzją nr 51/MON z 14 lutego 2006.
Święto brygadowe obchodzone jest 16 października – ustanowione zostało decyzją nr 290/MON z 6 czerwca 2008.
Oznaka rozpoznawcza na mundur noszona w dowództwie brygady.
STRUKTURA
- Dowództwo 1. BROP,
- 81. dywizjon dowodzenia – Bytom,
- 14. dywizjon rakietowy OP – Gliwice,
- 17. dywizjon rakietowy OP – Libiąż,
- 31. dywizjon rakietowy OP – Poznań,
- 72. dywizjon rakietowy OP – Oświęcim,
- 73. dywizjon rakietowy OP – Oświęcim,
- 74. dywizjon rakietowy OP – Gliwice,
- 75. dywizjon rakietowy OP – Gliwice,
- 76. dywizjon rakietowy OP – Poznań,
- 77. dywizjon rakietowy OP – Murowana Goślina.
Struktura która funkcjonowała jeszcze na początku roku 2011.
POCZET DOWÓDCÓW
- płk Wiesław Kozikowski (1988 – X.1990)
- płk Wiesław Wolak (X.1990 – 1996)
- gen. bryg. Stanisław Babiak (1996 – VIII.2006)
- gen. bryg. Andrzej Łosiński (VIII.2006 – 31.XII.2011)
PODPORZĄDKOWANIE
Dowództwo Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Krajowego (1.XII.1952 - 1.I.1955)
Dowództwo Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1.I.1955 - 1.06.1958)
1.Korpus Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju (1.06.1958 - 15.VII.1962)
3.Korpus Obrony Powietrznej Kraju (15.VII.1962 - )
Dowództwo Sił Powietrznych (? - 31.XII.2011)
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.pl objęte są prawami autorskimi.