1. Warszawska Inżynieryjno-Saperska Brygada (1944 - 1946)
1. Warszawski Pułk Saperów (1946 - 1949)
1. Warszawski Zmotoryzowany Pułk Pontonowy (1949 - 1956)
1. Warszawski Pułk Pontonowy (1956 - 1967)
1. Warszawska Brygada Pontonowa (1967 - 1971)
1. Brzeska Brygada Saperów im. Tadeusza Kościuszki (1971 - 2011)
RYS HISTORYCZNY
W zasadzie historia 1. Brygady Saperów sięga roku 1944, kiedy to 1 kwietnia 1944 w miejscowości Lebiedino na terenie byłego ZSRR sformowano 1. Inżynieryjną Brygadę Saperów. W dniu 9 maja 1944 odbyło się uroczyste wręczenie broni pododdziałom. Aż do lipca 1944 brygada odbywała intensywne szkolenie, aby 15 lipca otrzymać pierwsze zadanie bojowe. Zadaniem było zabezpieczenie przegrupowanie czołgów w rejon koncentracji 1. i 3. Dywizji Piechoty. 2 sierpnia brygada otrzymała zadanie zabezpieczenia forsowania rzeki Wisły w rejonie Puław przez 1. i 2. Dywizję Piechoty, w tym celu zbudowano trzy przeprawy promowo-pontonowe, w rejonach miejscowości Stężyca, Wólka Profecka i Puławy. Podczas wykonywania tych zadań w bliskim kontakcie z nieprzyjacielem brygada poniosła pierwsze straty. Na znak pamięci dzień 2 sierpnia jest świętem 1. Brygady Saperów. 16 września 1944 brygada zabezpieczała forsowanie Wisły w rejonie Saskiej Kępy, przez trzy noce przeprawiono 1720 żołnierzy 3. Dywizji Piechoty wraz z uzbrojeniem. 30 września żołnierze 11. batalionu wchodzącego w skład brygady ewakuowali 22 powstańców, po upadku Powstania Warszawskiego do zadań brygady należało rozminowywanie, utrzymanie i remont dróg pofrontowych. 24 grudnia 1944 z rąk „sióstr Felicjanek” dowódca otrzymał sztandar wojskowy dla brygady. 17 stycznia 1945 brygada zabezpieczała przemarsz 1 Armii na terenie Góra Kalwaria – Piaseczno – Warszawa. Rozkazem naczelnego Dowódcy Armii Czerwonej nr 11 z dnia 19 lutego 1945 i Dowódcy 1. Armii Wojska Polskiego nr 060 z dniem 26 lutym 1945 brygada otrzymała miano „Warszawskiej”, i od tego momentu nosiła nazwę 1. Warszawska Brygada Inżynieryjno-Saperska. Pod koniec stycznia 1945 brygada brała udział w ofensywie 1. i 4. Dywizji Piechoty, 9 marca 1945 brygada ubezpieczała walki o Kołobrzeg budując w tym czasie 4 mosty, bezpośrednio w walce udział brały 8 i 9 bataliony, za co otrzymały miano „Kołobrzeskich”. W kwietniu 1945 brygada rozlokowała się w Gryficach, skąd poprzez Nowogard i Stargard dotarła do Odry. 22 czerwca 1945 brygada rozpoczęła rozminowywanie Pomorza i Prus Zachodnich, prace te wykonywano do września 1945. Następnie brygadę skierowano do rozminowywania Górnego Śląska, aż w końcu zgodnie z rozkazem specjalnym nr 24 z dnia 24 grudnia 1945 brygada została przeniesiona do miasta Brzeg. Przegrupowanie nastąpiło w dniach 16-19 stycznia 1946. 15 lutego 1946 brygadę przeformowano w 1. Warszawski Pułk Saperów w składzie 3 batalionów saperów. Do zadań brygady należało rozminowywanie Dolnego i Górnego Śląska, podczas którego unieszkodliwiono ponad 1 milion min i około 900 tysięcy sztuk różnego rodzaju amunicji. W sierpniu 1946 ze składu brygady zabrano 8 batalion z którego sformowano 52 Morski Batalion Saperów, zaś w brygadzie na nowo zaczęto formowanie 11. batalionu saperów. W dniu 7 września 1958 brygada otrzymała nowy sztandar, następny sztandar wg nowego wzoru brygada otrzymała 20 sierpnia 1994 w 50-lecie swojego istnienia, także wtedy brygada otrzymała nazwę wyróżniającą „Brzeska” oraz imię patrona Tadeusza Kościuszki. W ostatnich latach żołnierze brygady brali udział w misjach w Czadzie oraz IV zmianie PKW Afganistan. Zgodnie z planami SG WP postanowiono brygadę przeformować w pułk, w związku z tym 1.BSap została rozformowana w terminie do 31.12.2011 roku, a na jej bazie w tym terminie sformowano 1.Pułk Saperów.
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
Decyzją nr 55/MON z 18 czerwca 1994 roku brygada dziedziczy i kultywuje tradycje następujących jednostek:
- 1 Pułk Inżynieryjny I Korpusu Polskiego ( 1917-1918 )
- 1 Pułk Inżynieryjny im. gen. Tadeusz Kościuszki ( 1918-1919 )
- 1 Pułk Saperów im. gen. Tadeusz Kościuszki ( 1921-1929 )
- 1 batalion saperów im. gen. Tadeusza Kościuszki ( 1929-1939 )
- 1 batalion Saperów im. gen. Tadeusza Kościuszki I Dywizji Grenadierów we Francji ( 1939-1940 )
Decyzją nr 55/MON z 18 czerwca 1994 roku nadano brygadzie nazwę wyróżniającą „Brzeska”, nadano imię patrona oraz ustalono dzień święta brygady na 2 sierpnia.
Oznaka rozpoznawcza na mundur
Proporczyk na beret
Oznaka rozpoznawcza oraz proporczyk brygady zostały zatwierdzone decyzją nr 315/MON z 6 lipca 2007.
STRUKTURA
Brygada była przeznaczona do wykonywania zadań wsparcia inżynieryjnego mających wpływ na sprawność i efektywność działań bojowych w skali operacyjno-taktycznej. Głównym komponentem brygady w warunkach pokojowych była działalność związana ze szkoleniem stanu osobowego oraz zgrywanie pododdziałów do wykonywania zadań na wypadek wojny. Żołnierze brygady często brali udział w operacjach pod egidą ONZ, saperzy z brzeskiej brygady prowadzili rozminowywanie oraz zadania inżynieryjne w wielu zakątkach świata, między innymi w Libanie, Syrii, Egipcie oraz krajach byłej Jugosławii.
Zajęcia poligonowe (fot. ze strony www.1brygada.pl)
POCZET DOWÓDCÓW
- gen. bryg. Bronisław Lubański ( 3.V.1944 – 19.III.1947 )
- płk Edmund Żarczyński ( 19.III.1947 – 5.X.1951 )
- ppłk Mikołaj Majorow ( 5.X.1951 – 20.X.1953 )
- płk Stanisław Maleńczak ( 20.X.1953 – 26.II.1957 )
- płk dypl. Stanisław Padewski ( 26.II.1957 – 5.X.1957 )
- płk mgr inż. Mikołaj Klecor ( 5.X.1957 – 30.VI.1961 )
- płk mgr inż. Aleksander Kabara ( 30.VI.1961 – 29.IX.1969 )
- płk mgr inż. Jan Tomaszewski ( 29.IX.1969 – 16.IX.1970 )
- płk mgr inż. Franciszek Gach ( 16.IX.1970 – 21.X.1972 )
- płk dypl. Edmund Kubiak ( 21.X.1972 – 28.XI.1973 )
- płk mgr inż. Tadeusz Swaryczewski ( 28.XI.1973 – 29.IX.1976 )
- płk mgr inż. Emil Kamyczek ( 29.IX.1976 – 17.X.1978 )
- płk dypl. Jan Polakowski ( 17.X.1978 – 28.VIII.1980 )
- płk dypl. Wiesław Gwizdowski ( 28.VIII.1980 – 7.VII.1986 )
- gen. bryg. mgr inż. Józef Rzemień ( 7.VII.1986 – 10.X.1990 )
- płk mgr inż. Mieczysław Buczak ( 10.X.1990 – 24.VIII.1996 )
- gen. bryg. Ryszard Gruszka ( 24.VIII.1996 – 30.VI.2004 )
- płk dypl. Zbigniew Wójt ( 30.VI.2004 – 30.VI.2007 )
- płk dypl. Bogusław Bębenek ( 1.VII.2007 – 5.XI.2007 )
- płk dypl. Daniel Król ( 5.XI.2007 – 31.XII.2011 )
PODPORZĄDKOWANIE
Dowództwo Wojsk Lądowych (?-31.XII.2011)
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.plobjęte są prawami autorskimi.