10 Kompania Rurociągów Dalekosiężnych – JW 5434 (1968 – 1970)
10 Batalion Rurociągów Dalekosiężnych – JW 5434 (1970 – 1992)
 
RYS HISTORYCZNY
 
10 Kompania Rurociągów Dalekosiężnych została sformowana na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego WP Nr 0104/Org. z 8.07.1968 r. wg etatu nr 27/50 o stanie etatowym 78 żołnierzy jako Jednostka Wojskowa nr 5434. Z dniem 1 stycznia 1969 roku na wskutek przejścia na system ILORAZ-M zmienił się numer etatu z nr 27/50 na etat nr 54/026. Zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego WP Nr 098/Org. z 19.09.1969 r. kompania ta została przeformowana na 10 Batalion Rurociągów Dalekosiężnych wg etatu nr 54/036 o stanie etatowym 78 żołnierzy. Batalionu stacjonował na terenie 41 Pułku Zmechanizowanego 12 DZ SZCZECIN, a cały sprzęt rurociągowy 1, 2, 3 kompanii oraz plutonu przeprawowego składowany był na terenie 21 Wojskowego Składu MPS POLICE.
W 1976 roku zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego WP Nr 030/Org. z 23.04.1976 r. wprowadzono nowy etat nr 54/044 o stanie osobowym 215 żołnierzy i 6 pracowników cywilnych i natomiast zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego nr 011/Oper. z dnia 8.03.1976 roku nakazano jego przegrupowanie do m. RÓW
k. MYŚLIBORZA, gdzie był rozwinięty 22 Wojskowy Skład MPS. Do nowego miejsca  stacjonowania, przegrupowano stan osobowy batalionu wraz ze sprzętem technicznym i środkami materiałowymi, za wyjątkiem sprzętu rurociągowego 2 i 3 krd, który pozostał na terenie 21 WS MPS POLICE. W czasie „P”, batalion był jednostką o niepełnych stanach, mający w podporządkowaniu nowo formowaną 5 kompanię rurociągów przeprawowych. Według etatu Nr 54/044 w czasie „W” stan osobowy 10 brd miał liczyć 651 żołnierzy a w czasie „P” 215 żołnierzy, z w pełni rozwiniętą 1 kompanią rurociągów dalekosiężnych.
10 Batalion Rurociągów Dalekosiężnych, swoją działalność zakończył w 1992 r. Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego wydał zarządzenia Nr 046 z 29.04.1992 r. o jego rozformowaniu do końca ww. roku.
 
W trakcie rozformowywania 10 brd, sprzęt rurociągowy poszczególnych kompanii został przekazany:
- 1 krd – do 24 OS MPS BOŻENKOWO (POW);
- 2 krd – do Składu MPS PUSZCZA MARIAŃSKA (WOW);
- 3 krd – do Składu MPS HERBY (KOW);
- 5 krp – do Składu MPS ŻYCZYN (WLot.)
 
Ostatnim z ćwiczeń jakie realizował 10 brd, był pokaz na przełomie września i października 1990 r. dla przedstawicieli wojskowych państw Układu Warszawskiego.
W czasie tego pokazu, rozwinięto na lądzie: pośrednią i manipulacyjną stację pomp, kilkunasto kilometrowy odcinek rurociągu polowego z podłączeniem jego początku do stacjonarnego rurociągu paliwowego rafinerii PŁOCK. Końcowy zaś odcinek, stanowił rurociąg gumowy, którym to dokonano pokonanie szerokiej przeszkody wodnej rzeki Wisła, w rejonie m. WYSZOGRÓD.
 
STRUKTURA
 
- dowództwo;
- sztab;
- kompania dowodzenia;
- 3 x kompania rurociągów dalekosiężnych;
- pluton przeprawowy;
- pluton medyczny;
- służby techniczne;
- kwatermistrzostwo.
 
Zasadniczy sprzęt rurociągowy, który 10 brd miał na wyposażeniu to:
- rurociąg stalowy Ø 150 x 10 km – 18 kompletów (po sześć w każdej kompanii);
- rurociąg gumowy Ø 150 x 3,5 km – 1 komplet (sprzęt plutonu przeprawowego);
- pompy motorowo – paliwowe o wydajności 120 ÷ 240 m3/godz. – 33 szt.
 
W czasie „W”, 10 brd przeznaczony był do przetłaczanie paliw: z transportu kolejowego na transport kolejowy, w ramach rozwiniętych polowych składów mps oraz z transportu kolejowego do tychże składów mps. Batalion był wyposażony w sprzęt, który pozwalał na rozwinięcie 180 km rurociągu z możliwością pokonania szerokiej przeszkody wodnej (do 800 m) i zdolnością przetłaczania 2000 m3 paliw na dobę.
 
POCZET DOWÓDCÓW
 
- ppłk Marian PIOTROWICZ  – ? do 1977 r.;
- ppłk mgr inż. Antoni SZCZUKO – 1977 r. do 30.08.1991 r.;
- mjr mgr inż. Edmund TRACZYKOWSKI – od 24.09.1991 r. do 31.12.1992 r.
 
PODPORZĄDKOWANIE
W czas „W” 10 brd miał podlegać szefowi Służby MPS Tylnej Bazy Frontu, a w czasie „P” podlegał kwatermistrzowi – zastępcy dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego.
 
Opracował: ppłk mgr inż. Edmund TRACZYKOWSKI

Please publish modules in offcanvas position.