Pamięci Żołnierzy Wyklętych

 

 

 

W Rzeszowie 17 listopada 2013 roku w asyście przedstawicieli MON, uroczyście odsłonięto pomnik pułkownika Łukasza Cieplińskiego oraz sześciu członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia ”Wolność i Niezawisłość” – Żołnierzy Wyklętych.

 

Uroczystości rozpoczęły się uroczystą Mszą Świętą koncelebrowaną przez Biskupa Rzeszowskiego Jana Wątrobę w Bazylice Wniebowzięcia NMP  OO. Bernardynów. Następnie przemaszerowano na skwer przy zbiegu ulic Ł. Cieplińskiego i S. Moniuszki, gdzie umiejscowiono pomnik.

Główną część pomnika stanowi postać Łukasza Cieplińskiego, któremu towarzyszy sześć popiersi członków IV Zarządu Win: Adama La­za­ro­wi­cza, Fran­cisz­ka Bła­że­ja, Jó­ze­fa Ba­to­re­go, Ka­ro­la Chmie­la, Mie­czy­sła­wa Ka­wal­ca i Jó­ze­fa Rzep­ki oraz sym­bo­le Armii Kra­jo­wej, WiN, Pol­ski Wal­czą­cej. Jego au­to­rem jest Karol  Ba­dyna z Kra­ko­wa. Na­to­miast pro­jekt za­go­spo­da­ro­wa­nia placu wokół po­mni­ka opraco­wał rze­szow­ski ar­chi­tekt Roman Or­lew­ski.

Gości oraz mieszkańców Rzeszowa na skwerze przed pomnikiem powitał Wojciech Buczak –Prezes Stowarzyszenia „Komitet Społeczny Budowy Pomnika Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie”.

W uroczystości udział wzięły rodziny żołnierzy IV Zarządu Głównego „WiN”, fundatorzy pomnika, parlamentarzyści, przedstawiciele Ministra Obrony Narodowej, władze wojewódzkie i samorządowe, przedstawiciele wojska wraz z dowódcą 21 Brygady Strzelców Podhalańskich płk dypl. Wojciechem Kucharskim i mieszkańcy Rzeszowa.

Ministra Obrony Narodowej reprezentowali: Zastępca Dyrektora Departamentu Wychowania i Promocji Obronności płk Jerzy Nędzi oraz ppłk Wojciech Łęcki.

„Panie Pułkowniku  Łukaszu Ciepliński, oto nadeszły dni których oczekiwałeś, pisząc w celi śmierci jedne ze swych ostatnich słów. Sny niespełnione powstają z mogiły, dni drogiej idei stają mocarne, wasze ofiary nie poszły na marne”- powiedział w swym przemówieniu cytując płk Cieplińskiego Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński, który również wziął udział w uroczystości.

Odsłonięcia pomnika dokonały rodziny członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość wraz z przedstawicielami fundatorów. Główny element pomnika-postać Łukasza Cieplińskiego odsłonił ks. infułat Józef Sondej. Rówieśnik płk Cieplińskiego, były kapelan Armii Krajowej.

Kolejna część uroczystości odbyła się w Filharmonii Podkarpackiej  w Rzeszowie, gdzie płk Jerzy Nędzi odczytał list Ministra Obrony Narodowej. W liście minister Siemoniak podkreślił, że płk Łukasz Ciepliński był „żołnierzem bez reszty oddanym idei niepodległej Polski (…) Za swoją działalność niepodległościową płk Łukasz Ciepliński został skazany przez komunistyczne władze na śmierć i zapomnienie” – przypomniał szef resortu obrony. Minister podziękował wszystkim za inicjatywę uhonorowania pułkownika Cieplińskiego. „Bohaterskie czyny tego niezłomnego żołnierza zasługują na najbardziej wzniosłe słowa i najważniejsze medale, w tym pośmiertnie przyznany Order Orła Białego, ale także na pomnik od rodaków” – zaznaczył w liście Tomasz Siemoniak.

Przedstawicielom rodzin wręczono pośmiertne awanse na wyższe stopnie wojskowe, przyznane przez ministra Tomasza Siemoniaka dla siedmiu żołnierzy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „WiN”, zamordowanych 1 marca 1951 roku.

 

* * *

Podpułkownik Łukasz Ciepliński „Pług”

 

ur. 26 lisopada 1913 r. w Kwilczu. W 1929 r. wstąpił do Korpusu Kadetów w Rawiczu. Po ukończeniu szkoły i zdaniu matury w 1934 r. kontynuował kształcenie wojskowe w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie, służył w 62. pp w Bydgoszczy. Podczas kampanii wrześniowej w 1939 r. wykazał się niezwykłą odwagą, męstwem i umiejętnościami dowódczymi w bitwie nad Bzurą, za co otrzymał Order Virtuti Militari. Po przebiciu się do Warszawy walczył w jej obronie, a po kapitulacji uniknął niewoli. Podjął następnie próbę przejścia przez Węgry do Francji, gdzie odradzała się polska armia.

W 1940 roku Ciepliński związał się z konspiracją w Rzeszowie. Pełnił funkcję komendanta Obwodu ZWZ Rzeszów, a następnie od kwietnia 1941 r. był komendantem Inspektoratu Rejonowego ZWZ–AK Rzeszów. Dowodzony przez niego rzeszowski Inspektorat ZWZ–AK uważany był przez przełożonych za jeden  z najlepszych w kraju. Sukcesem podkomendnych Cieplińskiego było zdobycie na początku 1941 r. niemieckich map wojskowych z planami ataku na ZSRR  i przekazanie ich aliantom oraz przesłanie na Zachód dokumentów o niemieckich doświadczeniach z rakietami V-2 prowadzonych w Bliźnie koło Pustkowa (pow. Dębicki). Pod dowództwem kpt. Łukasza Cieplińskiego zostały opracowane plany i założenia akcji „Burza” w Inspektoracie Rzeszowskim. Po 1 marca 1945 r. Ciepliński pełnił istotne funkcje w Delegaturze Sił Zbrojnych, a następnie w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. Po aresztowaniach kolejnych trzech Zarządów Głównych WiN-u, Ciepliński stanął w styczniu 1947 r. na czele czwartego, ostatniego ZG WiN. Główne komórki Zrzeszenia oparł na swoich sprawdzonych współpracownikach  z Rzeszowszczyzny, którymi byli: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Ludwik Kubik, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Maciołek, Józef Batory, Karol Chmiel. W ocenie historyków działalność IV ZG WiN stanowiła najbardziej heroiczny okres w historii tej organizacji.

Na przełomie listopada i grudnia 1947 r. UB aresztowało prawie wszystkich członków kierownictwa WiN, w tym Łukasza Cieplińskiego. W niektórych okresach śledztwa Ciepliński był torturowany tak okrutnie, że po przesłuchaniu wnoszono go na kocu. W następstwie bicia ogłuchł na jedno ucho. 14 października 1950 r. sąd skazał Cieplińskiego „na pięciokrotną karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek całego mienia”. Wyrok na Cieplińskim i jego towarzyszach wykonano 1 marca 1951 r. strzałem w tył głowy. Miejsce jego pochówku do dziś pozostaje nieznane. Po Łukaszu Cieplińskim pozostała niewielka ilość pamiątek. Do najbardziej wzruszających należą grypsy – listy do rodziny pisane w tajemnicy przed władzami więziennymi. Przez okres rządów komunistycznych w Polsce był bohaterem zapomnianym, „żołnierzem wyklętym”,  o którym mówić zakazano.

3 maja 2007 r. Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie ppłk. Łukasza Cieplińskiego najwyższym polskim odznaczeniem – Orderem Orła Białego.

 

kpt. Konrad Radzik

 Pamięci gen. broni Stanisława Szeptyckiego

 

 

W dniu Święta Niepodległości 2013 roku, delegacja Podhalańczyków na czele z Dowódcą Brygady płk dypl. Wojciechem Kucharskim, złożyła kwiaty na grobie ś.p. gen. broni Stanisława Szeptyckiego, który 90 lat temu ustanowił Święto Wojska Polskiego.

W skład delegacji oprócz płk dypl. Wojciecha Kucharskiego weszli przedstawiciele korpusu oficerów i podoficerów. Żołnierze brygady regularnie odwiedzają groby zasłużonych żołnierzy w regionie. Wśród nich jest niewątpliwie gen. broni Szeptycki, który zasłynął między innymi swoim udziałem w wojnie 1920 roku, a także tym, że jako minister spraw wojskowychw 1923 roku ustanowił dzień 15 sierpnia Świętem Wojska Polskiego obchodzonym do dziś. Gen. broni Stanisław Szeptycki spoczywa na cmentarzu w Korczynie niedaleko Krosna.

 

* * *

Stanisław Szeptycki(ur. 3 listopa da18 6 7 w Przyłb icach k. Ja worowa, zm. 9 październik a 19 50 w Kor czynie) – polski hra bia, gen erał broni Wojska  Polskiego.

Do Wojska Polskiego wstąpił 1 listopada 1918 roku. 4 listopada 1918 r. Ra da Regencyjna mianowała go generałem dywizji i inspektorem generalnym broni oraz powierzyła mu tymczasowo dowództwo nad wszystkimi oddziałami Wojs ka Polskiego na obszarze byłej okupacji austro-węgierskiej, a także tej części G alicji, która znajdowała się pod polską władzą.

16 listopada 1918 roku Józef Piłsu dski mianował go szefem Sztabu Generalne go. Zastąpił na tym stanowisku generała dywizji Tade usza Rozwadowskiego. Funkcję sprawował do 13 marca 1919 r., kiedy to na własną prośbę został początkowo dowódcą Litewsko-Białoruskiej Dywizji Strzelców przekształconej 28 kwietnia 1919 roku w Front Litewsko-Biało ruski.

Rozkaz Naczelnego Wodza J. Piłsudskiego z 8 marca 1920 r. znosił dotychczasowy podział sił walczących na wschodzie na poszczególne fronty i wprowadzał podział całego frontu wschodniego na armie. Gen. Szeptycki w ten sposób przestał być dowódcą Frontu Litewsko-Białoruskiego, a został dowódcą 4. Armii, operującej wówczas na odcinku Polesia i Berezyny.

W wojnie  1920 r. był dowódcą 4  Armii a następnie Frontu P ółnocno-Wschodniego. Na tym ostatnim stanowisku prowadził walki odwrotowe do 30 lipca 1920 r. 1 sierpnia 1920 r. zmuszony został odejść ze stanowiska wskutek ciężkiej choroby (czerwonka) oraz nieporozumień z Józefe m Piłsudskim. Po zawarciu pokoju, przyjął w marcu 1921 roku stanowisko szefa Inspektoratu Armii nr IV w Krakowie. W 1922 r. dowodził oddziałami WP, zajmującymi przyznaną Polsce część Śląska. Na stanowisku inspektora armii w Krakowie pozostawał do czasu powołania go na stanowisko ministra spraw wojskowych.

Od czerwca do grudnia 1923 r. – minister spraw wojskowych. 4 sierpnia 1923 roku rozkazem nr 126 ustanowił Święto  Żołnierza Polskiego. Pisał w nim: „W dniu tym wojsko i społeczeństwo czci chwałę oręża polskiego, której uosobieniem i wyrazem jest żołni erz. W rocznicę wiekopomnego rozgromienia nawały bolszew ickiej pod Warsza wą święci się pamięć poległych w walkach z wiekowym wrogiem o całość i niepodległość Pols ki”.

Po zmianie rządu powrócił na stanowisko inspektora armii w Krakowie. Od 24 listopada 1922 roku był także członkiem Kapituły Orderu Virtuti Militari. W trakcie przewrotu majowego mianowany przez prezydenta RP Stan isława Wojciechowskiego dowódcą wojsk wiernych rządowi poza stolicą. Po przew rocie majowym 30 czerwca 1926 r. przeszedł w stan spoczynku.

Po zakończeniu II wojny św iatowej mając 78 lat został przyjęty do służby czynnej w Wojsku Polsk im, przeniesiony w stan spoczynku i wyznaczony na stanowisko prezesa Zarządu Głównego Polskieg o Czerwonego Krzyża. Stanowisko to piastował w latach 1946–1950.

 

kpt. Konrad Radzik