9 Drezdeńska Dywizja Piechoty – JW 2837 od roku 1958 JW 2369

 

                9 Dywizja Piechoty została sformowana w roku 1944 w ramach 2 Armii Wojska Polskiego, rozkazem formujących 9. DP był rozkaz Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 8 z 20 sierpnia 1944 roku a następnie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 16 z dnia 3 września 1944 roku, dywizja była formowana w rejonie Białegostoku i wg rozkazu nr 16 jej skład był następujący:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – Białystok

 - 25 Pułk Piechoty – Gajowniki, Klepacze, Niewodnica Kościelna

 - 26 Pułk Piechoty – Hryniewicze

 - 27 Pułk Piechoty – Ignatki

 - 46 Pułk Artylerii Lekkiej – Białystok

 - 12 samodzielny dywizjon artylerii samochodowej – Białystok

 - samodzielny batalion szkolny – Białystok

 - 9 samodzielna kompania zwiadowcza – Białystok

 - 20 samodzielny batalion saperów – Białystok

 - 16 samodzielna kompania łączności – Białystok

 - 11 samodzielna kompania obrony chemicznej – Białystok

 - 33 samodzielna kompania samochodowo-transportowa – Białystok

 - 10 Piekarnia Polowa – Białystok

 - 15 samodzielny batalion sanitarny – Białystok

 - 9 Ambulans Weterynaryjny – Białystok

 - pluton sztabowy Dowódcy Artylerii Dywizji – Białystok

 - Warsztaty Mundurowe – Białystok

 - 3064 Poczta Polowa – Białystok

 - 1884 Kasa Polowa – Białystok

 

Dywizję miano sformować do 20 września 1944 roku. Już w trakcie formowania dokonano korekt w numeracji pułków i pododdziałów dywizji przed ich sformowaniem i tak rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 19 z 7 września 1944 roku 25 Pułk Piechoty przemianowano na 26 Pułku Piechoty, 26 Pułk Piechoty na 28 Pułk Piechoty, 27 Pułk Piechoty na 30 Pułk Piechoty, 46 Pułk Artylerii Lekkiej na 40 Pułk Artylerii Lekkiej oraz 33 samodzielną kompanię samochodowo-transportową na 13 samodzielną kompanię transportowo-samochodową.

 

Nie udało się sformować wszystkich pododdziałów dywizji do wyznaczonego terminu i wobec problemów kadrowych w październiku obniżono skład etatowy dywizji do stanu 9500 żołnierzy. 30 września 1944 roku 9.DP została podporządkowana Dowódcy 3 Armii Wojska Polskiego, by niedługo potem bo 12 października 1944 zostać podporządkowaną Dowódcy 2 Armii Wojska Polskiego. Przysięgę wojskową żołnierze dywizji złożyli 29 października 1944, a ostateczny proces formowania zakończono 23 listopada 1944. W styczniu 1945 roku po przeszkoleniu 9.DP została skierowana na front, gdzie brała udział w Operacji Łużyckiej, Drezdeńskiej oraz Praskiej, marsz bojowy siły 9.DP zakończyły 10 maja 1945 pod Pragą. Po powrocie do kraju dywizję wyłączono ze składu 2 Armii WP i przekazano Dowódcy OW „Kraków”, który wydzielił siły 9.DP do walki z bandami UPA oraz do udziału w akcji „Wisła”. Po powrocie do kraju siły dywizji były rozlokowane w Rzeszowie, Jarosławiu, Łańcucie oraz Przeworsku. W związku z udziałem w walkach z UPA dywizja pozostawała do końca 1945 na etacie wojennym. Z wyjątkiem rozformowania we wrześniu 3064 Poczty Polowej oraz 1884 Kasy Polowej. Przeformowany został również dywizjon artylerii samochodowej na dywizjon artylerii zmotoryzowanej.

 

W lutym 1946 roku Dowódca Okręgu Wojskowego nr V „Kraków” wydał rozkaz przeformowujący 9.DP na etat pokojowy, w wyniku tego rozkazu skład dywizji ustalono na następujący:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – Przemyśl (od 30 października 1946 przeniesione do Rzeszowa)

 - 26 Pułk Piechoty – Jarosław

 - 28 Pułk Piechoty – Przemyśl

 - 30 Pułk Piechoty – Przemyśl

 - 40 Pułk Artylerii Lekkiej – Jarosław

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – Jarosław (sformowany na bazie 12. dazmot)

 - 29 kompania łączności – Przemyśl/Rzeszów (sformowana na bazie 16.kł)

 - 20 batalion saperów – Przemyśl/Rzeszów

 - pluton ochrony Wydziału Informacji 9.DP – Przemyśl/Rzeszów

 - Wydział Informacji 9.DP – Przemyśl/Rzeszów

 

Pozostałe jednostki będące na etacie wojennym 9.DP zostały rozformowane z dniem 31 marca 1946.

Niedługo potem rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30 marca 1946 nadano jednostkom Wojska Polskiego czterocyfrowe numery jednostek wojskowych, oczywiście również jednostki 9.DP otrzymały numerację.

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2837 Przemyśl

 - 26 Pułk Piechoty – JW 1753 Jarosław

 - 28 Pułk Piechoty – JW 2875 Przemyśl

 - 30 Pułk Piechoty – JW 1789 Przemyśl

 - 40 Pułk Artylerii Lekkiej – JW 2947 Jarosław

 - 20 batalion saperów – JW 1893 Przemyśl

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 2985 Jarosław

 - Wydział Informacji 9. DP – JW 4073 Przemyśl

 

31 maja 1946 w ramach dywizji sformowano pluton samochodów pancernych. W listopadzie 1946 roku 30 Pułk Piechoty przeniesiono do Rzeszowa, jednak pozostawiając część jego pododdziałów w  Lubaczowie i Pikulicach. W lutym 1947 roku rozformowano pluton ochrony Wydziału Informacji, a we wrześniu 1947 roku nastąpiły spore zmiany dyslokacyjne jednostek dywizji, 12.dappanc przeszedł do Łańcuta, 26.pp do Sanoka a 20.bsap do Dębicy, dokonano również zmiany nr JW w 12.dappanc na JW 4965. We wrześniu 1948 do Łańcuta przeszedł 20 batalion saperów, a z Łańcuta do Przemyśla przeniesiono 12.dappanc.

 

Rozkazem MON nr 0168/Org. z 16 września 1948 przeprowadzono reorganizację 9. DP przenosząc ją i jej pododdziały na nowe etaty, poniżej skład dywizji po przeformowaniu:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2837 Rzeszów

 - 26 Pułk Piechoty – JW 1753 Sanok

 - 28 Pułk Piechoty – JW 2875 Przemyśl

 - 30 Pułk Piechoty – JW 1789 Rzeszów

 - 40 Pułk Artylerii Lekkiej – JW 2947 Jarosław

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 4965 Przemyśl

 - 20 batalion saperów – JW 1893 Łańcut

 - 29 kompania łączności – Rzeszów

 

W roku 1949 nastąpiła drobna zmiana w składzie dywizji, 29 kompania łączności została przeformowana w 29 batalion łączności – JW 2794 Rzeszów.

 

Duże zmiany w dywizji wiązały się z włączeniem jej w skład 12 Korpusu Piechoty w roku 1951, wiązało się to z przeformowaniem dywizji na nowe etaty i sformowaniem kilku nowych jednostek w jej składzie. Rozkazem MON nr 0046/Org. z 17 maja 1951 przeprowadzono reorganizację 9.DP i jej skład był następujący:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2837 Rzeszów

 - 26 Pułk Piechoty – JW 1753 Sanok

 - 28 Pułk Piechoty – JW 2875 Przemyśl

 - 30 Pułk Piechoty – JW 1789 Rzeszów

 - 40 Pułk Artylerii Lekkiej – JW 2947 Jarosław

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 4965 Jarosław

 - 25 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – JW 2299 Jarosław (sformowano na nowo)

 - 29 batalion łączności – JW 2794 Rzeszów

 - 20 batalion saperów – JW 1893 Łańcut

 - 42 kompania obrony przeciwchemicznej – Rzeszów (sformowano na nowo)

 - pluton zwiadu – Rzeszów (sformowano na nowo)

 - pluton samochodowy – Rzeszów (sformowano na nowo)

 

Pod koniec roku 1952, z dniem 1 listopada nastąpiła roszada jednostek pomiędzy 9 Dywizją Piechoty a 30 Dywizją Piechoty, plan zamiany jednostek był następujący:

Dowódcy 30 Dywizji Piechoty przekazano z 9.DP następujące jednostki:

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 4965 Jarosław

 - 26 Pułk Piechoty – JW 1753 Sanok

 - 28 Pułk Piechoty – JW 2875 Przemyśl

 

Dowódcy 9 Dywizji Piechoty przekazano z 30.DP następujące jednostki:

 - 34 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 2638 Jarosław

 - 74 Pułk Piechoty – JW 2373 Jarosław

 - 92 Pułk Piechoty – JW 2460 Jarosław

 

Rozkazem MON nr 0079/Org. z 20 listopada 1952 roku do 20 grudnia 1952 roku rozformowano 30 Dywizję Piechoty z podporządkowanymi jej jednostkami za wyjątkiem 119 Pułku Artylerii Lekkiej, 28 Pułku Piechoty i 12 dywizjonu artylerii przeciwpancernej – jednostki te zostały podporządkowane Dowódcy 9 Dywizji Piechoty, jednocześnie rozformowano w składzie 9.DP – 74 Pułk Piechoty oraz 34 dywizjon artylerii przeciwpancernej, a 92 Pułk Piechoty zmienił nazwę na 26 Pułk Piechoty – JW 2460 Jarosław. W następnym roku w terminie do 1 maja 1953 Dowódca Okręgu Wojskowego nr V, przekazał ze składu 9 Dywizji Piechoty 119 Pułk Artylerii Lekkiej – JW 2604 Przemyśl w podporządkowanie Dowódcy Okręgu Wojskowego nr IV z równoczesnym przeniesieniem pułku do Leszna, Dowódca OW nr IV przydzielił 119 pal w skład 4.DP. Również w 1953 roku dyslokowano Dowództwo 9.DP i część jej jednostek do Przemyśla.

 

1 grudnia 1953 roku 9 Dywizja Piechoty została przekazana z podporządkowania Dowódcy Okręgu Wojskowego nr V w podporządkowanie Dowódcy Okręgu Wojskowego nr I.

 

W terminie do 1 stycznia 1954 Dowództwo 9.DP i niektóre z jej jednostek przeniesiono z Przemyśla do Rzeszowa.

Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0378/Org. z 2 grudnia 1953 roku rozformowano 29 batalion łączności – JW 2794 Przemyśl w terminie do 1 lutego 1954 roku. Na jego miejsce w skład 9.DP włączono 30 batalion łączności – JW 3514 z 12 Korpusu Piechoty, jednocześnie zmieniając nazwę batalionu na 29 batalion łączności – JW 3514 Rzeszów.

 

W roku 1956 rozkazem MON nr 0026/Org. z dnia 4 września 1956 przeformowano 9.DP na nowe etaty, jej stan po wykonaniu tego rozkazu był następujący:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2837 Rzeszów

 - 26 Pułk Piechoty – JW 2460 Jarosław

 - 28 Pułk Piechoty – JW 2875 Przemyśl

 - 30 Pułk Piechoty – JW 1789 Rzeszów

 - 40 Pułk Artylerii – JW 2947 Jarosław (zmiana nazwy z 40.pal)

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 4965 Przemyśl

 - 25 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – JW 2299 Jarosław

 - 29 batalion łączności – JW 3514 Rzeszów

 - 20 batalion saperów – JW 1893 Łańcut

 - 42 kompania obrony przeciwchemicznej – Rzeszów

 - 14 kompania rozpoznawcza – Rzeszów (sformowana na bazie plutonu zwiadu)

 - 36 kompania samochodowa – Rzeszów (sformowana na bazie plutonu samochodowego)

 - pluton sztabowy – Rzeszów (sformowany na nowo)

 - 170 Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów – JW 3337 Rzeszów (sformowany na nowo)

 - 9 Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – JW 1090 Rzeszów (sformowany na nowo, nr JW nadany do dnia 1 marca 1957)

 

Rok później kolejna duża reorganizacja 9.DP, w której kilka jednostek rozformowano, a na ich miejsce przybyły jednostki z innych związków taktycznych, rozkazem MON nr 0025/Org. z 2 kwietnia 1957 roku w terminie do 15 sierpnia 1957 przeformowano 9.DP na nowe etaty u jej skład był następujący:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2837 Rzeszów

 - pluton sztabowy – Rzeszów

 - 29 batalion łączności – JW 3514 Rzeszów

 - 13 Kołobrzeski batalion saperów – JW 2467 Dębica (przybył ze składu 6 Dywizji Piechoty)

 - 14 kompania rozpoznawcza – Rzeszów

 - 4 Pułk Piechoty – JW 2729 Kielce (przybył ze składu 6 Dywizji Piechoty)

 - 14 Kołobrzeski Pułk Piechoty – JW 1034 Tarnów (przybył ze składu 6 Dywizji Piechoty)

 - 30 Pułk Piechoty – 1789 Rzeszów

 - 24 batalion czołgów i artylerii pancernej – JW 1404 Łańcut (sformowany na bazie 24.bcziap 1.DZ)

 - 40 Pułk Artylerii – JW 2947 Jarosław

 - 25 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – JW 2299 Jarosław

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 4965 Przemyśl

 - 42 kompania obrony przeciwchemicznej – Rzeszów

 - 36 kompania samochodowa – Rzeszów

 - 170 Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów – JW 3337 Rzeszów (sformowany na bazie 170.RWRS)

 - 168 Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia – JW 2714 Jarosław (sformowany na nowo)

 - 9 Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – JW 1090 Rzeszów

 

Rozformowaniu uległy: 26 Pułk Piechoty, 28 Pułk Piechoty. Niedługo potem 24.bcziap został przeniesiony do Sanoka.

 

W roku 1958 nastąpiła kolejna reorganizacja struktur 9.DP oraz części jednostek zmieniono numery JW, stan dywizji po wykonaniu rozkazu MON nr 0010/Org. z 2 października 1958 roku:

 

 - Dowództwo 9 Dywizji Piechoty – JW 2369 Rzeszów

 - 29 batalion łączności – JW 3514 Rzeszów

 - 14 kompania rozpoznawcza – Rzeszów

 - 4 Pułk Piechoty – JW 2359 Kielce

 - 14 Kołobrzeski Pułk Piechoty – JW 1978 Tarnów

 - 30 Pułk Piechoty – JW 2085 Rzeszów

 - 13 Kołobrzeski batalion saperów – JW 2265 Dębica

 - 24 batalion czołgów średnich – JW 1404 Sanok (sformowano na bazie 24.bcziap)

 - 40 Pułk Artylerii – JW 2376 Jarosław

 - 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – JW 2533 Przemyśl

 - 25 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – JW 2299 Jarosław

 - 36 kompania samochodowa – Rzeszów

 - 42 kompania obrony przeciwchemicznej – Rzeszów

 - 170 Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów – JW 3337 Rzeszów

 - 168 Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia – JW 2714 Jarosław

 - 9 Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – JW 1090 Rzeszów

 

W roku 1959 4 Pułkowi Piechoty nadano imię „Ludowych Partyzantów Ziemi Krakowskiej”, a 40 Pułk Artylerii otrzymał nazwę wyróżniającą „Budziszyński”.

 

Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 023/Org. z 7 marca 1962 roku rozformowano 9 Drezdeńską Dywizję Piechoty, jednocześnie na jej bazie formując 9 Dywizję Zmechanizowaną.

 

Poczet dowódców 9.DP:

 

 - płk Aleksander Sadowski (IX.1944 – 1.X.1944)

 - płk Aleksander Łaski (1.X.1944 – 2.IV.1945)

 - płk Witold Popko (2.IV.1945 – 1946)

 - płk Ignacy Wieliczko (11.X.1946 - ?)

 - ppłk dypl. Edmund Ginalski (17.VII.1947 – XI.1947)

 - płk dypl. Michał Chiliński (10.XI.1947 – 1948)

 - ppłk Tadeusz Pawełczak (16.IV.1948 – 1950)

 - płk Michał Sadykiewicz (? - ?)

 - ppłk Stanisław Wytyczak (XI.1953 – X.1954)

 - ppłk Jan Szwedyk (1957 – 1960)

 - gen. bryg. Jan Drzewiecki (1960 – 1961)

 - płk Jan Ciok (? - ?)

 

 

 

 

 

 

Please publish modules in offcanvas position.